Zo’n zestig VK-Oost leden kozen afgelopen maand voor de themabijeenkomst ‘Mest de verbindende factor?!’. In twee bijeenkomsten werd gesproken over vragen als: Hoe organiseer je nu je mestafzet? Waar loop je tegenaan? En wat kun je zelf of samendoen om dit nog beter te regelen? Met Onno van Eijk en Linda Commandeur (De Innovatie Coöperatie) als begeleiders werden verschillende mogelijkheden en onmogelijkheden verkend. De bijeenkomsten lieten niet alleen zien hoe lastig het vraagstuk is, maar ook hoe verschillend je daar als ondernemer in kunt staan.
Lees hier een terugblik op de bijeenkomst ‘Ondernemend kiezen in koeien en grond’.
Lees hier een terugblik op de bijeenkomst ‘Regie op eigen rendement’
Zorgen over de toekomst
Tijdens de eerste sessie ging het gesprek vooral over onzekerheid. Onzekerheid in beleid, onzekerheid over hoe de sector en de mestmarkt zich ontwikkelen en teleurstelling over gebrek aan ondernemersruimte voor diegenen die aantoonbaar goed met hun mineralen omgaan. Daarnaast benoemden deelnemers dat de onderlinge strijd om mestplaatsing op schaarse grond, iedereen parten speelt.
Er was weinig behoefte om in groepjes naar deeloplossingen te zoeken. De plenaire boodschap was vooral dat VK-Oost zich als vereniging in moet blijven zetten voor het vergroten van beleidsruimte in mest. Ook al was het voor iedereen duidelijk dat je op voorhand geen enkele garantie kunt geven dat die ruimte er ook komt. ‘Maar we moeten het blijven proberen.’
Daarnaast was er behoefte om beter te snappen wat akkerbouwers verwachten van de mest. Als je de akkerbouwer als klant ziet, moet je namelijk wel weten waar hij behoefte aan heeft.
Kansen en actie
De tweede bijeenkomst verliep anders. Hier lag de nadruk op mogelijkheden: Wat kun je zelf of samen doen? In kleinere groepen werd actief gesproken over concrete stappen: minder mestproductie door slimmer management, vaste mestrelaties uitbreiden, een betere intermediair vinden of gezamenlijk nieuwe afzetmogelijkheden verkennen. Deelnemers gingen met elkaar in gesprek over concrete oplossingen of verbeterkansen.
Vier routes voor verbetering
In beide sessies bekeken we vier hoofdopties om mestafzet beter te organiseren:
1. Gesloten bedrijfskringloop – een betere interne benutting van mest, met voordelen voor kosten en bodemgezondheid, maar met beperkingen door grondgebrek.
2. Vaste mestrelaties – langdurige afspraken met afnemers, wat stabiliteit geeft maar ook tijd en flexibiliteit vraagt. Wat verwacht die afnemer eigenlijk van je?
3. Mestintermediairs – een snelle, gemakkelijke oplossing, maar met risico’s op hoge kosten en afhankelijkheid. Hoe kies je de juiste intermediair?
4. Samenwerking in netwerken – gezamenlijke investeringen en logistiek, wat schaalvoordelen biedt maar ook complexe afstemming vereist. Wat kunnen we samen beter dan individueel?
Concrete vervolgstappen
De bijeenkomsten brachten niet alleen inzichten, maar ook handelingsperspectief. Wat gaan deelnemers zelf doen:
- Minder mestoverschot creëren door o.a.: minder jongvee aanhouden, rantsoen optimaliseren of mest verwerken.
- Meer grond onder je bedrijf krijgen door o.a.: actief netwerken, relaties met buren onderhouden en kijken naar pacht- of samenwerkingsmogelijkheden.
- Sterkere mestrelaties opbouwen door o.a.: vaste prijsafspraken maken, de akkerbouwer beter te snappen, ontvangers te ontzorgen en flexibel te zijn in afzetmomenten.
- Een betere positie t.o.v. intermediairs krijgen door o.a.: samen afspraken maken, mestkwaliteit verbeteren en alternatieve intermediairs verkennen.
- Meer uit samenwerking halen door o.a.: investeren in opslag en verwerking, kennis delen en logistiek optimaliseren.
Door individueel én collectief stappen te zetten, kan mestafzet efficiënter en toekomstbestendiger worden ingericht.
Wat neem jij mee?
De bijeenkomsten maakten duidelijk dat er niet één beste oplossing is. Wat werkt, hangt af van je bedrijf, je netwerk en je eigen strategie. Belangrijkste boodschap? Blijven zoeken naar verbindingen, lokaal en regionaal. Samenwerking kan niet alle problemen oplossen, maar het kan wel de ruimte creëren om sterker te staan.
Alle deelnemers ontvangen een uitgebreid verslag met de inzichten en tips uit beide middagen. Want of je nu kiest voor individuele optimalisatie of gezamenlijke stappen: kennis delen brengt iedereen verder.
Wil je hierover doorpraten of heb je ideeën om samen stappen te zetten? Neem contact op met VK Oost, Onno (onno@blikopeners.nl) of Linda (linda@deinnovatiecooperatie.nl).
