‘We zijn nu tien jaar bezig, wanneer gaat dat eens gezien worden?’ ‘Wanneer gaat ons dat waardering opleveren?’ Deze vragen bereikt het bestuur van VK-Oost regelmatig. En terecht. Daarom werken we daar nog steeds hard aan. En wel langs twee concrete lijnen:
1) Het Markemodel
2) Kringloopbemesting
Vervolgpilot met Het Markemodel
Vanaf de start van VK-Oost (toen nog VKA) in 2014 was de ambitie dat we door concrete resultaten te laten zien, waardering en ruimte zouden krijgen van de overheid en ketenpartijen. We hebben er steeds veel aan gedaan om onze resultaten en ervaringen in Den Haag bekend te maken. En in het plan voor de vereniging VK-Oost was als belangrijk element opgenomen het ontwikkelen van een model voor beloning van boeren op basis van doelsturing.
Dat idee hebben we in 2019 – 2020 met GLB-subsidie in een dik rapport in detail uitgewerkt tot een ontwerp voor Het Markemodel. Dat deden we samen met VALA, FrieslandCampina, RabobankNL, Waterschap Rijn en IJssel en Provincie Gelderland. Een samenvatting van het ontwerp vind je hier: Samenvatting ontwerp Markemodel.
Na een eerste driejarige pilot met 35 Achterhoekse boeren in 2022-2024 wordt nu door een team, onder leiding van penvoerder VALA, hard gewerkt aan een vervolgpilot. Provincie Gelderland is enthousiast. Gemikt wordt nu op een pilot met 100 Achterhoekse boeren, 25 boeren uit het Rivierengebied en 25 boeren uit de regio Vallei en Veluwe. Hopelijk kan deze vervolgpilot nog dit jaar starten.
Doelsturing door Kringloopbemesting
De tweede lijn voor belonen van doelsturing waar VK-Oost hard aan werkt, is gebaseerd op de positieve ervaringen met de in 2023 afgeronde BES-pilot en de eerste ervaringen met Het Markemodel. Een van de deelnemers aan het Markemodel zei: ‘Beloon ons, desnoods met geld, maar liever nog met ruimte om te ondernemen’.
In het project ‘Doelsturing door Kringloopbemesting’ staat deze gedachte centraal. Daarin willen we boeren die de afgelopen jaren bewezen hebben dat zij voldoen aan de waterkwaliteits- en ammoniakdoelen belonen met ruimte om kunstmest (deels) te vervangen door dierlijke mest tot aan het niveau van fosfaatevenwichtsbemesting. We hoeven niemand uit te leggen dat een dergelijke ruimte momenteel voor veel bedrijven zeer profijtelijk is. Ofwel er gaat een krachtige impuls vanuit om te gaan voldoen aan de waterkwaliteits- en ammoniakdoelen.
Met dat argument, gebaseerd op data van VK-Oost, hopen we overheden te overtuigen om ons de ruimte voor een pilot met Kringloopbemesting te gunnen. Maar we weten allemaal dat alles wat te maken heeft met mest op dit moment in Den Haag en Brussel uiterst gevoelig ligt en tot op heden niet bespreekbaar is. Daarentegen is doelsturing wel een bespreekbaar onderwerp. We moeten het plan dus voor beleidsmakers en politici zo aantrekkelijk, overtuigend en degelijk mogelijk zien te maken. Daar werken we met wetenschappers en belangenbehartigers hard aan. Of het gaat lukken? We kunnen niets beloven! Maar we doen als bestuur en management van VK-Oost ons best om concrete waardering en beloning te verkrijgen voor de prestaties van leden van VK-Oost.
Wil je meer weten over bovenstaande? Mail dan met info@vruchtbarekringloopoost.nl
