Water is de belangrijkste productie bepalende factor gebleken van de afgelopen twee jaren. Het neerslagtekort was in de Achterhoek nog nooit zo groot geweest als in 2018. En 2019 was bijna net zo erg. Het is nog vroeg, maar ook 2020 begint al weer heel droog. Melkveehouder Tolkamp in Winterswijk heeft zo zijn maatregelen getroffen in samenwerking met Waterschap Rijn en IJssel.
“Voor tienduizenden euro’s extra voer aan moeten kopen om de effecten van de droogte te compenseren is geen kattenpis. Dat maakt volgens mij dat agrariërs heroverwegen hoe ze met hun kavelsloten en percelen om willen gaan ”, zegt Laurens Gerner, adviseur Landbouw en Water bij het waterschap. “Dan is het mooi om te zien hoe ver veehouders daarin durven te gaan. Als voorbeeld noemt hij Arjan Tolkamp, die met duikerafsluiters en hoge slootpeilen de grondwaterstand afgelopen winter weer boven zijn de gemiddelde winterwaarde heeft gekregen. Dan begin je het groeiseizoen tenminste goed.”
Maatregelen
Tolkamp vervolgt: “Ik zit met ons bedrijf op droogtegevoelige grond in buurtschap Huppel bij Winterswijk. Daarbij komt dat je door de bodemopbouw hier op veel plaatsen niet kunnen onttrekken om te beregenen. De sloten hier zitten helemaal bovenin het stroomgebied, ze beginnen hier en voeren uiteindelijk af op de Groenlose Slinge. Om wat te doen tegen de droogte heb ik enkele jaren geleden al een pvc-bocht op een duiker gezet om de ontwatering van onze kavelsloot te verminderen. Met twee duikerafsluiters van het waterschap en een boerenstuwtje heb ik ook het peil van andere stukken watergang kunnen opzetten. En met succes, de sloot voert nu nog water af, al is dat niet veel meer. En als het weer gaat regenen doen de maatregelen ook hun werk”.
Neerslagtekort Achterhoek en Liemers volgen
Het actuele en verwachte regionale neerslagtekort voor de Liemers en de Achterhoek is te volgen via het dashboard weer en water van Waterschap Rijn en IJssel. Gerner: “We meten dit op basis van 10 neerslagstations in ons beheergebied en de potentiele gewasverdamping. Als het gewas meer verdampt dan er aan regen valt, dan loopt het tekort op. Standaard beginnen we daarbij te tellen vanaf 1 april en komen we eind september uit op gemiddeld zo’n 50 à 100 mm. In het extreem droge jaar van 2018 was dat echter ruim 380 mm. Dat het regionale neerslagtekort nu meer is dan ten tijde van 2018 is een veeg teken. Hopelijk komt daar snel verandering in en treffen er meer agrariërs zoals Arjan Tolkamp maatregelen in hun kavelsloten. Zolang kavelsloten nu nog afvoeren, is het zinvol dat tegen te gaan om de grondwaterstanddaling te verminderen ten gunste van de gewasgroei. Dat kan met boerenstuwtjes, duikerafsluiters, hoger leggen van duikers of verondiepen van kavelsloten. De droogte lossen we daar niet mee op, maar alle beetjes zijn winst”.
Laurens Gerner, Waterschap Rijn en IJssel l.gerner@wrij.nl
