De komende periode gaat de VKA in de Praktijkflits en op de website vijf onderwerpen uit 198 KringloopWijzers 2017-2022 uitlichten in de vorm van artikelen in combinatie met aantrekkelijke illustraties. In deze eerste editie gaan we in op de bedrijfsontwikkeling van de bedrijven. We kijken onder andere naar algemene kengetallen, arealen, veeprestaties, weidegang en zomerstalvoedering.
Bedrijfskenmerken
In illustratie 1 zijn de bedrijfskenmerken van het gemiddelde VKA bedrijf in 2022 weergegeven, en daarbij de procentuele veranderingen ten opzichte van het jaar ervoor.
Het aantal melkkoeien stijgt licht, en ook de totale melkproductie neemt toe. Ondanks dat ook het gemiddelde areaal stijgt, zitten de VKA-bedrijven gemiddeld weer boven de 19.000 kilogram melk per hectare.
Gemiddeld zijn er nog steeds 4,9 stuks jongvee per 10 melkkoeien en is het aantal GVE per hectare onveranderd gebleven en zit op 2,3 GVE per hectare.
In tabel 1 zijn de gegevens van de afgelopen zes jaar te vinden. Het aantal melkkoeien is in 2022 het hoogst per bedrijf met gemiddeld 124 koeien. Het aantal stuks jongvee, en dus ook de jongveebezetting (het kengetal jongvee per 10 melkkoeien), laat een dalende trend zien. Dit is ook te zien in de veebezetting, de laatste drie jaren is dit gemiddeld 2,3 GVE per hectare.
Grondgebruik
In illustratie 2 zijn de grondgebruiken van het gemiddelde VKA-bedrijf in 2022 weergegeven, en daarbij de procentuele veranderingen ten opzichte van het jaar ervoor.
In het cirkeldiagram is te zien hoe de arealen zijn veranderd ten opzichte van 2017. In tabel 2 zijn de gemiddelde arealen van de bedrijven en van de gewassen weergegeven.
In de afgelopen zes jaar is het gemiddelde areaal bijna 5 hectare vergroot. De toename van het bedrijfsareaal wordt grotendeels ingevuld met grasland.
De oppervlaktes productiegrasland stijgen flink, en de arealen maïs blijven nagenoeg gelijk met gemiddeld zo’n 10 hectare. Een paar procent van de boeren heeft geen eigen maisland. Het aandeel bedrijven met natuurland groeit, van zo’n 8% in 2017 naar bijna 22% in 2022.
De gemiddelde oppervlakte natuur loopt wel wat terug, maar kan verklaard worden door dat er meer bedrijven zijn bij gekomen met gemiddeld kleinere oppervlaktes natuurland. Het aandeel bedrijven met overig bouwland neemt geleidelijk toe, met 34% van de bedrijven in 2022. Gemiddeld hebben de bedrijven zo’n 4 tot 5 hectare in gebruik voor andere gewassen dan gras en maïs.
Melkproductie en gehalten
In illustratie 3 is het verloop van de gemiddelde melkproductie per koe weergegeven, en daarbij de veranderingen in de gehaltes van de melk.
De hoogste melkproductie per koe wordt in 2020 gehaald met ruim 9.600 kg melk per koe per jaar, maar in 2022 is het ook ruim 9.500 kg. De laatste jaren laat het ureumgehalte een dalende trend zien, met zelfs een ureum onder de 19 in 2022.
De onderliggende data is te vinden in tabel 3. De vet- en eiwitgehaltes in de melk laten een licht stijgende trend zien, maar zijn in 2022 juist weer lager dan voorheen.
Weidegang en zomerstalvoeren
In illustratie 4 zijn enkele resultaten omtrent weidegang en zomerstalvoeren weergegeven.
Wederom heeft 95% van de bedrijven vers gras in het rantsoen (inclusief jongvee). In 2022 hebben de melkkoeien gemiddeld 978 uur buiten gelopen, dat is gemiddelde het hoogste van de afgelopen jaren.
De onderliggende data is weergegeven in tabel 4. Het aandeel bedrijven dat weidegang toepast bij de melkkoeien is gestegen van 71% in 2017 naar 85% in 2022. Het aandeel bedrijven dat zomerstalvoeren toepast groeit ook gestaag. In 2017 is dit slechts 13% en in 2021 en 2022 doet 39% van de boeren gedurende zo’n 100 dagen aan zomerstalvoedering.
Lees hier de volledige rapportage van de VKA-KLW’s 2017-2022:
